Dzień czekolady

Czekolada jest uwielbiana na całym świecie. Jednak niewiele osób zna jej historię lub wie jak powstaje. Wbrew pozorom historia czekolady jest dłuższa niż mogłoby się wydawać. Pierwsze wzmianki na jej temat sięgają aż X w p.n.e. Miała ona wtedy inną formę niż dobrze znana tabliczka. Przez długi czas była produktem dostępnym wyłącznie dla elit. Jak powstała pierwsza tabliczka czekolady i w jaki sposób stała się produktem ogólnodostępnym? 

Historia czekolady

Kakaowce były uprawiane już przez plemiona Olmeków, a także Azteków oraz Majów. Pozyskiwane ziarna były przez nich cenione. Wykorzystywano je do przyrządzania rytualnych i świętych napojów. Aztekowie rozcierali nasiona, by przygotować napój z dodatkiem kukurydzy, chilli, wanilii oraz suszonymi płatkami kwiatów. Z kolei Majowie przygotowywali swoją wersję Xococalit z dodatkiem miodu oraz chilli lub kukurydzy. Dodatkowo Majowie wykorzystywali ziarna kakaowca również jako środek płatniczy.

Ziarno kakaowca do Europy trafiło dzięki wyprawom Krzysztofa Kolumba. Początkowo jednak nie wiedziano jak wykorzystać ziarna kakaowca. Dopiero w 1528 roku Hernán Cortés pozyskał przepis na Xococalit, dzięki czemu na dworze hiszpańskim zaczęto pijać napój z pokruszonych ziaren kakao, zalanych gorącą wodą i z dodatkiem cukru. Przez 100 lat receptura na czekoladę do picia nie opuściła Hiszpanii i była pilnie strzeżona. Ze względu na uprawę, transport oraz ręczną obróbkę ziaren, na czekoladę mogli pozwolić sobie tylko najbogatsi. Z czasem zwyczaj picia czekolady dotarł do francuskiego dworu Ludwika XIV. Władca był naśladowany przez wielu monarchów europejskich, dlatego wkrótce czekoladę pito również w Anglii, Holandii, Niemczech i w Szwajcarii.

W XVII wieku zaczęły powstawać kawiarnie, podające czekoladę do picia, co znacząco przyczyniło się do jej rozpowszechnienia. Przełomem w historii czekolady okazało się wynalezienie na początku XIX wieku specjalnej prasy do usuwania tłuszczu z ziaren kakaowca i pozyskiwania miazgi oraz masła kakaowego. Umożliwiło to produkcję czekolady w formie doskonale znanej tabliczki. Czekolada w obecnym kształcie to dzieło wielu wynalazców, których ciekawość i eksperymenty zaowocowały wybornym smakiem i kremową konsystencją.

Jak powstaje czekolada?

Ziarna kakaowca po zbiorze pozostawiane są na słońcu. Ulegają one w tym czasie fermentacji, dzięki której nabierają charakterystycznego smaku. Po odpowiednim czasie fermentacji ziarna pozbawiane są łupki. Następnie są one sortowane, prażone, śrutowane, mielone, a na koniec tłoczone. Podczas tłoczenia otrzymuje się tłuszcz (masło) oraz miazgę kakaową. Po tłoczeniu ziaren zostaje kuch kakaowy, po zmieleniu którego otrzymuje się ciemne kakao.

Miazgę kakaową wraz z innymi składnikami czekolady poddaje się konszowaniu. Jest to proces polegający na rozcieraniu i mieszaniu na sucho w podwyższonej temperaturze. Dzięki konszowaniu usuwana jest goryczka i kwaśny posmak. Konszowanie może trwać nawet 3 doby. Pod koniec tego procesu dodaje się tłuszcz kakaowy. Po zakończeniu konszowania czekolada jest stopniowo schładzana a następnie przelewana do form, w których zastyga. Masy czekoladowej nie można zbyt szybko schłodzić, ponieważ wiązałoby się to z nieprawidłową krystalizacją tłuszczu i pojawieniem się szaro-białego nalotu na powierzchni czekolady. Taki sam nalot może pojawić się, jeśli czekolada była przechowywana w zbyt wysokiej temperaturze.

Rodzaje czekolady

Czekolada w swoim składzie zawiera miazgę kakaową, tłuszcz kakaowy (lub roślinny) oraz cukier puder. Czasem stosuje się również dodatek wanilii oraz lecytyny. Podstawowe rodzaje czekolady to:

• gorzka,
• deserowa,
• mleczna (z dodatkiem mleka w proszku),
• biała (bez miazgi kakaowej),
• rubinowa (z ziaren kakaowca rubinowego, jej różowy kolor pochodzi od nasion),

Oprócz wymienionych rodzajów można również zakupić i rozkoszować się czekoladami z różnymi dodatkami od przypraw, ziół, liofilizowanych lub suszonych owoców, warzyw, nasion, orzechów , kwiatów, alkoholi, ciasteczek, krakersów czy zbóż. Dzięki kreatywności twórców czekolady stale powstają nowe smaki i nadzienia dodawane do czekolad. Pozwala to za każdym razem odkrywać ją na nowo.

Obecnie można wziąć również udział w warsztatach w manufakturach czekolady, by dowiedzieć się jak samodzielnie ją zrobić. Jest to ciekawa i smaczna forma spędzania czasu z rodziną lub znajomymi.

Czekolada to nie tylko tabliczka. Można delektować się nią w różnych formach. Dużą popularnością cieszy się – zbliżona do pierwotnej jej wersji – czekolada do picia. Z łatwością można znaleźć również wielbicieli gorącego kakao. Podobnie jak w przypadku czekolady w tabliczkach, smak napojów również można urozmaicić dodatkami takimi jak przyprawy, zioła lub owoce. Miłośnicy słodkości z pewnością skuszą się na dodatek bitej śmietany, słodkiego syropu lub pianek marshmallow. Zarówno czekolada, jak i kakao nie tylko zaspokajają pragnienie, ale również zaliczane są do comfort food. Dlatego jak najbardziej można uznać, że czekolada oraz kakao skutecznie poprawiają nastrój.