Udostępnij:
Sok to nie tylko pyszny i intensywny w smaku sposób na zaspokojenie pragnienia. Soki – zarówno owocowe, jak i warzywne – są także źródłem witamin i związków o działaniu prozdrowotnym(1). Można przygotować je z wielu łatwo dostępnych składników, więc bez problemu każdy znajdzie swój ulubiony smak.
Soki owocowe
Miąższ owoców zawiera glukozę i fruktozę. To właśnie im soki owocowe zawdzięczają swój przyjemny i słodki smak. Do przygotowania domowych soków owocowych najlepiej wykorzystywać, w miarę możliwości, całe owoce. Zawartość cząstek miąższu lub skórkizwiększa ilość związków prozdrowotnych, barwników oraz błonnika w soku. Sprawia to, że jest on bardziej wartościowy(1). Bogatym źródłem witamin i związków prozdrowotnych będą również gęste soki przecierowe. Aby wydłużyć termin przydatności do spożycia wyciśniętego soku owocowego stosuje się pasteryzację.
Soki warzywne
W porównaniu z owocami, warzywa charakteryzują się niższą kalorycznością (1) – stąd soki warzywne również będą mniej kaloryczne niż soki owocowe. Najbardziej znanymi sokami warzywnymi są pomidorowy i marchewkowy. Wśród osób aktywnych fizycznie, popularny jest również sok z buraka. W celu uatrakcyjnienia smaku soku stosuje się dodatek przypraw (np. sól, pieprz, chilli, zioła prowansalskie) oraz soków owocowych (np. sok z cytryny).
Podobnie jak w przypadku soków owocowych, metodą wydłużenia przydatności do spożycia soków warzywnych jest pasteryzacja. W przypadku braku zastosowania procesu pasteryzacji otrzymuje się tzw. soki jednodniowe. Po przygotowaniu domowych soków warzywnych najlepiej wypić je w ciągu kilku godzin.
Jak zrobić domowy sok z wyciskarki?
Przed przygotowaniem soków wyciskanych należy sprawdzić, czy wykorzystywane owoce są zdrowe i w pełni dojrzałe. Zepsuty, nadgnity lub niedojrzały owoc może zepsuć smak całego soku i spowodować, że nie będzie nadawał się do wypicia.
Przed wyciskaniem owoców i warzyw należy dokładnie je umyć lub – w przypadku warzyw korzeniowych – wyszorować. Pozwoli to uniknąć w soku zanieczyszczeń, np. piasku lub fragmentów owadów.
Aby usprawnić wyciskanie soku, wykorzystywane owoce i/lub warzywa należy podzielić na mniejsze kawałki, tak aby bez problemu mieściły się do podajnika. W razie potrzeby można usunąć skórkę, gniazda nasienne oraz inne niejadalne części warzyw i owoców.
Niezależnie od metody pozyskania soku, najlepiej wypić go jak najszybciej po przyrządzeniu.
Pomysły na soki z wyciskarki
Przygotowując soki z wyciskarki, można przygotować soki jednoskładnikowe, takie jak jabłkowy, pomarańczowy, grejpfrutowy, malinowy, aroniowy, porzeczkowy, marchwiowy, pomidorowy, z natki pietruszki lub z buraka.
W przypadku soków kilkuskładnikowych można łączyć ze sobą zarówno owoce, jak i warzywa. Połączenia, które warto wypróbować to:
- Grejpfrut i natka pietruszki,
- Jabłko z czarną porzeczką,
- Jabłko, brzoskwinia i mięta,
- Gruszka, jabłko oraz korzeń pietruszki,
- Burak i jabłko,
- Burak i aronia,
- Marchew i pomarańcza,
- Marchew, malina, brzoskwinia,
- Marchew, dynia i jabłko,
- Kiwi, ogórek, natka pietruszki i seler naciowy
- Pomidor, czosnek i listki bazylii,
- Pomidor i seler naciowy,
- Pomidor i papryka czerwona,
- Pomidor, cukinia i natka pietruszki,
- Szpinak, natka pietruszki i pomarańcza,
- Szpinak, seler korzeniowy i gruszka,
Soki z dodatkiem warzyw można dodatkowo doprawić przyprawami, takimi jak pieprz, zioła prowansalskie, cynamon lub chilli. Wymienione pomysły na domowe soki nie tylko są smaczne, ale również ułatwiają spożycie rekomendowanych 5 porcji warzyw i owoców w ciągu dnia(2).
Podczas przechowywania, a także w wyniku pasteryzacji, zmniejsza się ilość witamin pochodzących z owoców. Z tego względu najzdrowszy sok to taki, który jest wypity tuż po wyciśnięciu, czyli sok samodzielnie wyciśnięty lub dostępne w sklepach soki jednodniowe.
Źródła:
- Kunachowicz H. – Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2017
- Kampania„5 porcji warzyw, owoców lub soku” – VII edycja
