Kawa – przyzwyczajenie czy uzależnienie?

Kawa – przyzwyczajenie czy uzależnienie?

Kawa stała się codziennością. Bez niej wiele osób nie wyobraża sobie poranka. Ciemny napar jest jednym z najpopularniejszych napojów na świecie. Miłośnicy kawy zawsze znajdą okazję, by delektować się jej smakiem. Na świecie produkowane jest 9,6 mln ton ziaren kawy rocznie. W ciągu roku statystyczny Polak wypija napary przygotowane z blisko 3 kg ziaren kawy. Co warto wiedzieć na jej temat? Czy od kawy można się uzależnić? Ile filiżanek kawy dziennie można wypić?

Czy warto pić kawę?

Picie kawy w Europie zostało rozpowszechnione przez Turków. Jej nazwa pochodzi prawdopodobnie od arabskiego słowa kahwa lub tureckiego kahve. Kawa ceniona jest szczególnie ze względu na działanie pobudzające. Nie tylko zmniejsza zmęczenie fizyczne, ale również psychiczne, poprawiając koncentrację i sprawność myślenia. Efekt pobudzenia odczuwalny jest po około 30-60 minutach od jej wypicia. Jest to wykorzystywane również przez osoby aktywne fizycznie, które piją kawę przed treningiem. Odczuwanie pobudzenia jest kwestią indywidualną i może różnić się pomiędzy poszczególnymi osobami. Kofeina zawarta w kawie wykazuje również działanie przeciwbólowe.

Zwolennicy kawy doceniają ją również za jej wyjątkowy aromat i smak. Tuż po zmieleniu zapach kawy jest najbardziej intensywny, dlatego najlepiej mielić ją tuż przed parzeniem. Najpopularniejszą kawą jest odmiana Arabica. Różnice w smaku i zapachu między poszczególnymi rodzajami kawy wyczuwalne są w naparze, dlatego warto wypróbować różne jej odmiany i znaleźć swój ulubiony smak.

Ile kofeiny ma kawa?

Na zawartość kofeiny w kawie ma wpływ wiele czynników, takich jak:

  • odmiana ziaren (kawa odmiany Robusta ma znacznie więcej kofeiny niż Arabica lub Mokka),
  • stopień wypalenia (jasno palona kawa ma więcej kofeiny w porównaniu z ciemno paloną kawą),
  • sposób parzenia kawy,
  • ilość kawy użyta do przygotowania naparu.

 

Szklanka czarnej kawy                      70 – 140 mg kofeiny

Filiżanka kawy rozpuszczalnej        50 – 80 mg kofeiny

Filiżanka espresso                             60 mg kofeiny

Cappucino/ Latte Macchiato          60 mg kofeiny

Filiżanka kawy mrożonej                 50 – 70 mg kofeiny

Filiżanka kawy bezkofeinowej        1 – 7 mg kofeiny

Zawartości kofeiny w poszczególnych kawach jest orientacyjna i może różnić się w zależności od podanych wyżej czynników. Istnieją kawy, które w jednej filiżance mogą dostarczyć nawet 260 mg kofeiny. W ciągu dnia nie powinno się przekraczać ilości około 400-600 mg kofeiny. Z tego względu nie ma podstaw do rezygnowania z picia ulubionej kawy. Jak najbardziej można sobie pozwolić na 2-3 filiżanki świeżo mielonej kawy w ciągu dnia. W przypadku kawy rozpuszczalnej są to 3-4 filiżanki.

Czy kawa uzależnia?

Właściwości pobudzające to nie jedyny powód, by wypić kawę. Często jest ona elementem porannego rytuału lub wypijana dla towarzystwa podczas spotkań ze znajomymi. W pracy na wielu biurkach znajduje się kawa, sączona podczas wykonywania obowiązków. Dla wielu picie kawy jest po prostu nawykiem, jednak może okazać się również uzależnieniem. Dawka uzależniająca jest trudna do określenia, ze względu na indywidualne reakcje na jej spożycie. Z tego względu należy obserwować reakcje organizmu w przypadku pominięcia wypicia kawy lub tuż przed jej wypiciem. Objawy uzależnienia od kofeiny to: nawracający ból głowy, apatia oraz zmęczenie, które nie jest spowodowane wysiłkiem fizycznym. Ustępują one po wypiciu kawy.

Kawa, pita z umiarem, może towarzyszyć nam każdego dnia i nie trzeba z niej rezygnować. Warto spróbować różnych odmian ziaren kawy, by poznać różnice między nimi i wybrać swój ulubiony smak.

 

Źródła:

Zdrojewicz Z., Grześkowiak K., Łukasiewicz M. Czy picie kawy jest zdrowe? Borgis – Medycyna Rodzinna 3/2016, s. 138-145

Żukiewicz-Sobczak W., Krasowska P., Sobczak A. i wsp. Wpływ spożycia kawy na organizm człowieka. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2012; 18(1):71-76.

Food and Agriculture Organization of the United Nations: http://www.fao.org

 

×